Το ‘’Υπέρλογον’’ του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου για άλλη μια φορά προκάλεσε τους ‘’κατά κόσμον’’ σοφούς! Και μαζί με την αναληθή και ανιστόρητη προσθήκη του (εκ δύσεως) ‘’κρίνου’’, που δυστυχώς υιοθετούμε κι εμείς στην Ανατολή, έφερε την ‘’ύβριν’’ προς την Άχραντη Θεονύμφη! ‘Όμως, ό,τι και να πει ή να γράψει κάποιος χλευάζοντας την Παναγία, στην αγωνία, το φόβο, τη θλίψη, την αρρώστια, τότε η Μάνα μας θα είναι παρηγοριά και ελπίδα στον καθένα. Έστω κι αν μερικοί Την περιγελούν, Εκείνη θα συγχωρεί και θα μάχεται για όλους μας, ακόμη και για όσους την αρνούνται!

Για την Θεοτόκο γράφτηκαν πολλά εγκώμια και ένα απ’ αυτά είναι οι Χαιρετισμοί, οι οποίοι είναι ένα αριστούργημα της Βυζαντινής Υμνογραφίας. Είναι ένα Κοντάκιο, ένα σύνολο ύμνων με 24 μέρη, που έχουν αλφαβητική διάταξη. Στους Χαιρετισμούς ακούμε τις βασικές διδασκαλίες της Ορθοδοξίας για τον Ιησού, την ενανθρώπισή Του, το ρόλο της Παναγίας για τη σωτηρία του ανθρώπου, την αγνότητα και την αγιότητά Της, αλλά και τη βοήθεια που ζητάμε εμείς οι άνθρωποι από τον Χριστό και την Παναγία.

Συγγραφέας του Ύμνου αυτού είναι ο Ρωμανός ο Μελωδός, ένας από τους μεγαλύτερους ελληνόγλωσσους ποιητές όλων των εποχών, αν και κάποιοι μελετητές έχουν διαφορετική άποψη ως προς τον άνθρωπο που τον συνέταξε. Τον 7ο αιώνα, όταν ο λαός της Κωνσταντινούπολης σώθηκε από την επίθεση των Αβάρων, μετά από παρέμβαση της Παναγίας, όλοι έψαλλαν στην Αγία Σοφία τον Ακάθιστο Ύμνο όρθιοι (από εκεί και το όνομά του) και τότε μάλλον γράφτηκε το γνωστό αρχικό τροπάριο ‘’Τη Υπερμάχω Στρατηγώ’’. Αιώνες τώρα, πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί, συνηθίζουν να διαβάζουν τους Χαιρετισμούς κάθε βράδυ, αντί για άλλη προσευχή.

Όσο για εκείνους που προσπαθούν να εξηγήσουν με την ανθρώπινη λογική το θαύμα της Άμωμης Σύλληψης, οι Χαιρετισμοί δίνουν την απάντηση. Ας δούμε κάποια αποσπάσματα μαζί με την (μέσα σε παρένθεση) ερμηνεία τους:

Πᾶσα φύσις ἀγγέλων κατεπλάγη τὸ μέγα τῆς σῆς ἐνανθρωπήσεως ἔργον· τὸν ἀπρόσιτον γὰρ ὡς θεὸν ἐθεώρει πᾶσι προσιτὸν ἄνθρωπον͵ ἡμῖν μὲν συνδιάγοντα͵ ἀκούοντα δὲ παρὰ πάντων ούτως· Ἀλληλούϊα. (Όλοι οι Άγγελοι ένιωσαν έκπληξη για το μεγάλο γεγονός της ενανθρωπήσεώς Σου· γιατί έβλεπαν τον απρόσιτο Θεό, να γίνεται άνθρωπος, προσιτός σε όλους, να συναναστρέφεται μαζί μας και να ακούει από όλους ”Υμνείτε τον Κύριο!”)

Ρήτορας πολυφθόγγους ὡς ἰχθύας ἀφώνους ὁρῶμεν ἐπὶ σοί͵ Θεοτόκε· ἀποροῦσι γὰρ λέγειν τὸ πῶς, καὶ Παρθένος μένεις καὶ τεκεῖν ἴσχυσας; ἡμεῖς δὲ τὸ μυστήριον θαυμάζοντες πιστῶς βοῶμεν. (Τους επιδέξιους ρήτορες, τους βλέπουμε σαν ψάρια άφωνα να στέκονται μπροστά στο μυστήριό Σου Θεοτόκε· γιατί δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς και Παρθένος έμεινες και μπόρεσες να γεννήσεις. Εμείς όμως θαυμάζοντας το μυστήριο, Σου φωνάζουμε με πίστη.)

Χαῖρε͵ σοφίας Θεοῦ δοχεῖον· χαῖρε͵ προνοίας αὐτοῦ ταμεῖον· Χαῖρε͵ φιλοσόφους ἀσόφους δεικνύουσα· χαῖρε͵ τεχνολόγους ἀλόγους ἐλέγχουσα· Χαῖρε͵ ὅτι ἐμωράνθησαν οἱ δεινοὶ συζητηταί· χαῖρε͵ ὅτι ἐμαράνθησαν οἱ τῶν μύθων ποιηταί. (Χαίρε, δοχείο της σοφίας του Θεού, χαίρε ταμείο της πρόνοιάς Του. Χαίρε, Εσύ που αποδεικνύεις άσοφους τους φιλοσόφους· χαίρε, Εσύ που ελέγχεις ως άμυαλους τους τεχνολόγους. Χαίρε, γιατί με Σένα αποδείχτηκαν ανόητοι οι διαβόητοι συζητητές· χαίρε, γιατί με Σένα εξαφανίστηκαν οι μυθοπλάστες.)

Χαῖρε͵ τῶν Ἀθηναίων τὰς πλοκὰς διασπῶσα· χαῖρε͵ τῶν ἁλιέων τὰς σαγήνας πληροῦσα. (Χαίρε, Εσύ που διαλύεις τους περίπλοκους συλλογισμούς και σοφίες των Αθηναίων· χαίρε, Εσύ που γεμίζεις – με ανθρώπινες ψυχές – τα δίχτυα των πνευματικών ψαράδων.)

Οι Χαιρετισμοί τελειώνουν με την ικεσία προς την Υπεραγία Θεοτόκο να μας προστατεύει από κάθε κακό:

Ὦ Πανύμνητε Μητερ͵ ἡ τεκοῦσα τὸν πάντων ἁγίων ἁγιώτατον Λόγον, δεξαμένη τὴν νῦν προσφοράν͵ ἀπὸ πάσης ῥῦσαι συμφορᾶς ἅπαντας καὶ τῆς μελλούσης λύτρωσαι κολάσεως τοὺς σοὶ βοῶντας· Ἀλληλούϊα. (Ὦ Πανύμνητη Μητέρα, που γέννησες όλων των Αγίων τον Αγιότατο Λόγο· αφού δέχτηκες αυτή την προσφορά της δοξολογίας μας, προφύλαξέ μας όλους από κάθε συμφορά και λύτρωσε από τη μέλλουσα κόλαση εμάς που Σου φωνάζουμε δυνατά ‘’Υμνείτε τον Κύριο!’’)

Υ.Γ. Η εμπειρία της Εκκλησίας διδάσκει, ότι ο δημιουργός Θεός, όταν θέλει, μπορεί να τροποποιήσει τους φυσικούς νόμους. Πάρα πολλά τα θαύματα Του μέχρι και σήμερα. Άλλα είναι θαύματα δημιουργικής δύναμης και άλλα είναι θαύματα απόλυτης εξουσίας πάνω στην κτίση. Άλλωστε ο γνωστός Ύμνος από τον Όρθρο των Χριστουγέννων το λέει ξεκάθαρα: «Ὅπου Θεός δέ βούλεται νικᾶται φύσεως τάξις!» (Όπου ο Θεός επιθυμεί, νικιέται η τάξη της φύσης.)